تحلیل فواصل زمانی نرخ در نمودار (FVG)

فواصل زمانی نرخ در نمودار یا شکاف ارزش منصفانه (Fair Value Gap) زمانی ایجاد می‌شود که قیمت یک دارایی به دلیل تغییرات ناگهانی در عرضه و تقاضا از ارزش واقعی خود فاصله می‌گیرد. این شکاف‌ها ناهماهنگی بازار را نشان‌ داده و باعث می‌شوند که دارایی به‌طور موقتی بالاتر یا پایین‌تر از ارزش واقعی و منصفانه خود معامله شود. FVG به‌راحتی روی نمودارهای کندلی قابل تشخیص بوده و می‌تواند راهنمای خوبی برای شناسایی نقاط ورود و خروج به معامله باشد. معامله‌گران حرفه‌ای از این شکاف‌ها برای کسب سود استفاده می‌کنند، زیرا انتظار دارند قیمت به سطح منطقی و منصفانه خود بازگردد.

• انواع شکاف قیمت منصفانه
  
  
  •  شکاف قیمت منصفانه نزولی (Underrated FVG): در تحلیل تکنیکال به ناحیه‌ای اشاره می‌کند که قیمت یک دارایی به طور ناگهانی کاهش می‌یابد و در نتیجه شکاف قیمتی ایجاد می‌شود. این شکاف نشان‌دهنده فشار فروش قوی و عدم تعادل در عرضه و تقاضا است. هنگامی که قیمت به این ناحیه برمی‌گردد، می‌تواند نشان‌دهنده احتمال بازگشت معکوس قیمت یا ادامه روند نزولی باشد. بنابراین، شناخت این شکاف‌ها برای معامله‌گران از ابزار مفید در استراتژی‌های معاملاتی است.همانطور که در شکل ۱ مشاهده می‌شود شکاف قیمت منصفانه نزولی محدوده مابین کف سایه پایینی کندل اول و سقف سایه بالایی کندل سوم را شامل می‌شود. 

شکل ۱. نمای کلی شکاف قیمت منصفانه نزولی

• • • ادامه روند نزولی (بازگشت از شکاف): بعد از مشاهده شکاف قیمت منصفانه نزولی (مشابه شکل 1)، اگر قیمت به ناحیه شکاف برگردد و نتواند از آن عبور کند و مجدد به سمت پایین حرکت کند، این می‌تواند نشان‌دهنده ادامه فشار فروش و ادامه روند نزولی باشد. به این ترتیب، قیمت ممکن است به سطوح پایین‌تری برسد و روند منفی ادامه یابد و فرصت مناسبی برا معامله‌گران است تا سفارش فروش ثبت کنند. برای مثال، مطابق شکل ۲، فرض کنید طلا در روز اول مورد بررسی، پایین‌ترین نرخی که تجربه کرده ۲۴۵۰.۱۰ دلار بوده است. در آغاز روز معاملاتی بعد، قیمت با یک شکاف نزولی مواجه می‌شود و در روز سوم، بالاترین قیمت ثبت شده توسط بازار ۲۴۴۱.۲۵ دلار است. اگر قیمت در ادامه به سمت ۲۴۴۱.۲۵ دلار بازگردد، این شکاف می‌تواند فرصتی مناسب برای فروشندگان باشد تا پس از تغییر روند بازار و بازگشت به ناحیه شکاف، سفارش‌های فروش خود را در این ناحیه ثبت کنند.

    • بازگشت معکوس قیمت (شکست شکاف): بعد از مشاهده شکاف قیمت منصفانه نزولی، اگر قیمت به ناحیه شکاف بازگردد و نشانه‌های روند معکوس مشاهده شود، می‌تواند فرصت مناسبی برای خرید باشد. به عبارت دیگر، ممکن است فشار فروش کاهش یابد و بازار به سمت صعودی تغییر جهت دهد. به عنوان مثال، مطابق شکل ۲، فرض کنید طلا (XAU/USD) با همان شکاف نزولی بین ۲۴۵۰.۱۰ تا ۲۴۴۱.۲۵ دلار، اگر قیمت در ادامه به سمت ۲۴۴۱.۲۵ دلار بازگردد و کندل‌های برگشتی شکل بگیرد، می‌توان بعد از بازگشت به شکاف و با انتظار بازگشت روند به سمت بالا، وارد معامله خرید شد. 

      
      در شکل ۲، نحوه ادامه روند نزولی شکست شکاف (Gap Breakout) و بازگشت از شکاف (Gap Fill) در شکاف قیمت منصفانه نزولی مشاهده می‌شود.

شکل ۲. شکست شکاف(Gap Breakout) و بازگشت از شکاف (Gap Fill) در نمودار XAU/USD

• • شکاف قیمت منصفانه صعودی (Overrated FVG): در تحلیل تکنیکال به وضعیتی اشاره دارد که قیمت یک دارایی با سرعت قابل‌توجه افزایش می‌یابد و بین کندل‌های قیمتی یک شکاف صعودی ایجاد می‌شود. این شکاف نشان‌دهنده‌ فشار خرید قوی و عدم تعادل عرضه و تقاضا است. معمولاً پس از این افزایش شدید، قیمت ممکن است به‌طور موقت کاهش یابد تا شکاف را پر کند و هنگامی که قیمت به این ناحیه برمی‌گردد، می‌تواند نشان‌دهنده احتمال بازگشت معکوس قیمت یا ادامه روند صعودی باشد. این اطلاعات به معامله‌گران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری در زمینه ورود و خروج از بازار بگیرند. همانطور که در شکل ۳ مشاهده می شود شکاف قیمت منصفانه صعودی، محدوده مابین سقف سایه بالایی کندل اول و کف سایه پایینی کندل سوم را شامل می‌شود.

شکل ۳. نمای کلی شکاف قیمت منصفانه صعودی

• • • ادامه روند صعودی (بازگشت از شکاف): بعد از مشاهده شکاف قیمت منصفانه صعودی، اگر قیمت به ناحیه شکاف برگردد و نتواند از آن عبور کند و مجدد به سمت بالا حرکت کند، این می‌تواند نشان‌دهنده ادامه فشار خرید و ادامه روند صعودی باشد و فرصت مناسبی برای معامله‌گران است تا سفارش خرید ثبت کنند. به عنوان مثال، مطابق شکل 4، فرض کنید طلا (XAU/USD) در نمودار طلا با شکاف صعودی بین ۲۶۳۵.۱۲ تا ۲۶۵۲.۲۲ دلار، اگر در ادامه و  بعد از بازگشت به شکاف، قیمت به سمت 2652.22 دلار حرکت کند و نشانه‌های فشار خرید مشاهده شود، معامله‌گران می‌توانند با انتظار ادامه روند صعودی به سمت بالا وارد معامله خرید شوند.
      
      
    • بازگشت معکوس قیمت (شکست شکاف): بعد از مشاهده شکاف قیمت منصفانه صعودی، وقتی قیمت به ناحیه شکاف صعودی بازمی‌گردد و سپس به سمت پایین حرکت کند، این نشان‌دهنده تغییر در احساسات بازار و ضعف در فشار خرید است و می‌تواند فرصتی برای فروشندگان باشد تا سفارش فروش خود را در این ناحیه ثبت کنند. برای مثال، مطابق شکل 4، فرض کنید طلا (XAU/USD) اگر یک شکاف صعودی در نمودار طلا بین قیمت‌های ۲۶۳۵.۱۲ تا ۲۶۵۲.۲۲ دلار ایجاد شود و در ادامه قیمت بعد از بازگشت به شکاف، به سمت ۲۶۳۵.۱۲ دلار بازگردد و نشانه‌های فشار فروش مشاهده شود،معامله‌گران می‌توانند با انتظار شکست شکاف و تغییر روند بازار به نزولی، وارد معامله فروش شوند.
      
      در شکل ۴، نحوه شکست شکاف و بازگشت از شکاف در قیمت منصفانه صعودی مشاهده می‌شود.

شکل ۴. شکست شکاف (Gap Breakout) و بازگشت از شکاف (Gap Fill) در نمودار XAU/USD

• اعتبار و تایید FVG
  
  
  • تایم فریم FVG ایجاد شده: اعتبار یک FVG، بستگی زیادی به تایم فریم آن دارد. اگر FVG در یک تایم فریم بزرگ‌تر، مانند روزانه، ایجاد شود، معمولاً معتبرتر شناخته می‌شود. به عنوان مثال، یک FVG روزانه معتبرتر از ۴ ساعته و ۴ ساعته معتبرتر از ۱ ساعته است.
    
    
  • اندازه FVG: اعتبار یک FVG به اندازه آن بستگی دارد. هر چه اندازه FVG بزرگ‌تر باشد، اعتبار آن بیشتر خواهد بود. به عنوان مثال، یک شکاف قیمتی به میزان ۱۰ دلار نسبت به یک شکاف 5 دلاری معتبرتر است، و شکاف‌هایی که کمتر از ۱ دلار هستند، به طور کلی فاقد اعتبار هستند. 
    
    
  • مدت زمان شکل‌گیری FVG: مهم‌ترین و معتبرترین شاخص تایید اعتبار یک FVG، مدت زمان شکل‌گیری آن است. هر چه مدت زمان تشکیل FVG کوتاه‌تر باشد، اعتبار آن بیشتر خواهد بود. برای مثال، اگر FVG در تایم فریم روزانه، در عرض ۱ ساعت شکل بگیرد، به مراتب معتبرتر از زمانی است که همان FVG در طول ۱۰ ساعت ایجاد شود و احتمال برگشت قیمت به محدوده بیشتر است. 
    
    
    
• مزایا شکاف ارزش منصفانه
  
  
  • پتانسیل سودآوری بالا: معامله‌گران با توانایی شناسایی دقیق شکاف‌های قیمتی ناشی از عدم تعادل در بازار،  امکان استفاده از فرصت‌های موقتی بازار را داشته و می‌توانند سود قابل‌توجهی کسب کنند.
    
    
  • کاهش ریسک نسبی: این استراتژی به جای تکیه بر پیش‌بینی حرکت‌های قیمتی آینده، بر اصلاح قیمت و بازگشت آن به ارزش منصفانه تمرکز دارد و باعث کاهش ریسک نسبت به استراتژی‌هایی می‌شود که بیشتر به نوسانات بازار وابسته هستند.
    
    
  • انعطاف‌پذیری در دارایی‌های مختلف: استراتژی شکاف ارزش منصفانه قابلیت اعمال روی انواع دارایی‌ها از جمله سهام، کالاها، ارزها و اوراق قرضه را دارد. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود معامله‌گران بتوانند آن را در بازارهای مختلف به‌کار گیرند و فرصت‌های بیشتری را شناسایی کنند.
    
    
  • شفافیت و سادگی تحلیل: این استراتژی با اتکا بر تحلیل ارزش منصفانه و شکاف قیمتی، پیچیدگی‌های بسیاری از روش‌های تحلیلی را کاهش می‌دهد. معامله‌گران می‌توانند با درک ساده‌تر از مکانیسم‌های بازار تصمیمات آگاهانه‌تری بگیرند.
    
    
  • شناسایی ناکارآمدی‌های بازار: این استراتژی به معامله‌گران امکان می‌دهد تا ناکارآمدی‌های موقتی بازار را شناسایی کرده و از آن‌ها بهره‌مند شوند.
    
    
  • تنوع در روش‌های تحلیل: استفاده ترکیبی از ابزارهای تحلیلی مانند تحلیل تکنیکال، بنیادی و حتی تحلیل احساسات بازار، دقت شناسایی شکاف‌های ارزش منصفانه را افزایش می‌دهد.
    
    
    
• معایب شکاف ارزش منصفانه
   
  
  • خطر تحلیل نادرست: این استراتژی بر این فرض استوار است که قیمت دارایی پس از پر شدن شکاف به مسیر اصلی خود بازمی‌گردد. در برخی موارد، قیمت ممکن است برخلاف انتظار معامله‌گر به مسیر خود ادامه دهد و زیان قابل توجهی را به همراه داشته باشد.
    
    
  • نوسانات غیرقابل پیش‌بینی بازار: بازارهای مالی ذاتاً نوسان‌پذیر هستند و حتی تغییرات کوچک در قیمت‌ها می‌تواند منجر به زیان‌های چشمگیر برای معامله‌گران شود و استراتژی شکاف ارزش منصفانه به ویژه در شرایط نوسان شدید ممکن است آسیب‌پذیر باشد.
    
    
  • فرصت‌های معاملاتی محدود: در برخی بازارها، فرصت‌های استفاده از این استراتژی محدود است. به‌ویژه در بازارهایی که بسیار پویا و با نقدشوندگی بالا هستند، پیدا کردن شکاف‌های ارزش منصفانه دشوارتر می‌شود و تعداد فرصت‌های معاملاتی کاهش می‌یابد.
    
    
  • نیاز به مهارت و تجربه بالا: اجرای موفقیت‌آمیز این استراتژی نیازمند دانش و تجربه عمیق در تحلیل بازار است. معامله‌گران تازه‌کار ،تجربه کافی در شناسایی این شکاف‌ها ندارند و ممکن است با ریسک‌های بزرگی روبه‌رو شوند.
    
    
  • هزینه‌های تراکنشی: معاملات مکرر برای بهره‌برداری از شکاف‌های قیمتی به افزایش هزینه‌های تراکنش منجر می‌شود. این هزینه‌ها ممکن است بخش قابل توجهی از سود بالقوه معامله‌گر (به‌ویژه در بازارهایی با کارمزدهای بالا) را کاهش دهد.
    
    
  • حساسیت به زمان‌بندی: یکی از چالش‌های اصلی این استراتژی، زمان‌بندی دقیق است. معامله‌گران باید در لحظه مناسب وارد معامله شده و یا از آن خارج شوند. هر گونه خطا در این زمان‌بندی می‌تواند منجر به از دست دادن فرصت و یا زیان شود.
    
    
  • نیاز به داده‌های به‌روز و دقیق: دسترسی به داده‌های دقیق و به‌روز از بازار برای شناسایی صحیح شکاف‌های ارزش منصفانه ضروری است. نبود داده‌های معتبر یا تحلیل ناقص آن‌ها می‌تواند باعث تصمیم‌گیری‌های نادرست و در نتیجه زیان شود.
    
    
    
• استراتژی و کاربرد شکاف ارزش منصفانه
  
  
  • استفاده از اندیکاتورهای کمکی: برای تأیید صحت سیگنال‌ها و کاهش اشتباهات، بهتر است از چندین اندیکاتور مختلف استفاده شود. ترکیب این ابزارها مانند اندیکاتورهای حجم، میانگین متحرک و یا شاخص قدرت نسبی (RSI) کمک می‌کند تا حرکت‌های واقعی بازار بهتر دیده شود و معامله‌گران با اطمینان بیشتری وارد معاملات شوند.
    
    
  • قرار دادن حد ضرر: همیشه باید یک حدضرر برای معاملات در نظر گرفت تا از سرمایه‌ محافظت شود. با قرار دادن حد ضرر، می‌توان از زیان‌های سنگین جلوگیری کرده و در صورت حرکت نادرست بازار، به موقع از معامله خارج شد.
    
    
  • صبر برای تأیید: نباید تنها به شناسایی شکاف قیمتی اکتفا شود و باید منتظر ماند تا بازار نشانه‌هایی از بازگشت به سمت شکاف، نشان دهد. این تأیید معمولاً با مشاهده یک کندل برگشتی در نزدیکی شکاف به‌دست می‌آید.
    
    
  • تعیین روند کلی بازار: اولین قدم تشخیص وضعیت بازار است. اگر روند صعودی است (قیمت‌ها مدام بالا می‌روند)، فقط خرید انجام شود. اگر روند نزولی است (قیمت‌ها در حال افت هستند)، فروش گزینه درستی است و اگر بازار بدون روند مشخص است (نوسان دارد و بالا و پایین می‌رود)، بهتر است معامله انجام نشود.
    
    
  • شناسایی مناطق عرضه و تقاضا: این نواحی معمولاً نقاط مهمی در بازار هستند که معامله‌گران زیادی در آنجا وارد یا خارج می‌شوند. با شناسایی این مناطق و توجه به شکاف‌های قیمتی (FVG) در آن‌ها، می‌توان نقاط ورود و خروج مناسب را پیدا کرد.
    
    
  • انتظار برای پر شدن شکاف: وقتی شکاف ارزش منصفانه شناسایی شد، باید منتظر ماند تا قیمت دوباره به آن محدوده بازگردد و شکاف پر شود. پس از آن و با تأیید حرکت بازار، می‌توان وارد معامله شد. این روش قابل اعتمادتر و ایمن‌تر از معامله بدون انتظار برای پر شدن شکاف است.
    
    
  • تعیین حد سود و حد ضرر: برای مدیریت بهتر ریسک، باید از حد سود و حد ضرر استفاده شود. حد سود نقطه‌ای است که معامله‌گر قصد دارد معامله را ببندد و از سود حاصل استفاده کند، در حالی که حد ضرر معامله‌گر را از متحمل شدن زیان‌های بزرگ محافظت می‌کند و بهترین مکان برای تعیین حد سود، نزدیک به نواحی عرضه و تقاضای بعدی است، زیرا این نقاط می‌توانند مناطق کلیدی برای تغییر جهت قیمت باشند.
    
    
    
• مثال ۱: انواع شکاف قیمت منصفانه برای نمودار XAU/USD در شکل ۵ مشاهده می‌شود که در آن:
  
  

  • FVG صعودی (Overrated FVG): این نواحی که بصورت مستطیل سبز مشخص شده است، معمولاً نشان می‌دهند که قیمت به سرعت به سمت بالا حرکت کرده و منطقه‌ای را جا گذاشته است. معامله‌گران ممکن است این نواحی را به عنوان نقاط حمایت بالقوه برای بازگشت قیمت در نظر بگیرند.

  • FVG نزولی (Underrated FVG): این نواحی بصورت مستطیل قرمز مشخص شده است، معمولاً بیانگر ضعف در حرکت صعودی یا احتمال بازگشت به سمت پایین هستند. این نواحی به عنوان نقاط مقاومت بالقوه عمل می‌کنند و ممکن است معامله‌گران به محض رسیدن قیمت به این مناطق وارد معامله فروش شوند.
    
    

شکل ۵. انواع FVG بر روی نمودار XAU/USD

• ویدئو شکاف قیمت منصفانه (FVG)
  

• Reference

1. 1. 1. Best Fair Value Gap Trading Strategy(video), Smart Risk, January 14.2024, Best Fair Value Gap Trading Strategy, from https://www.youtube.com/watch?v=-uRKGucJEkE.
      2. What is a Fair Value Gap (FVG)?, WhiteBIT, October 08.2024, What is a Fair Value Gap (FVG)?, from https://blog.whitebit.com/en/what-is-a-fair-value-gap-fvg/#heading-text-7-0.
      3. Mastering Fair Value Gaps in Trading: A Comprehensive Guide, Adam S, September 20.2024, Mastering Fair Value Gaps in Trading: A Comprehensive Guide, from https://gist.ly/youtube-summarizer/mastering-fair-value-gaps-in-trading-a-comprehensive-guide.
      4. ICT HTF FVGs v2, Oleh Fadizeidan, September 12.2024, ICT HTF FVGs v2 (fadi), from https://id.tradingview.com/script/sCAwKruO-ICT-HTF-FVGs-v2-fadi. 

         5. مفهوم fvg چیست، اکادمی فارکس کارپیرا، 1402.11.11، مفهوم fvg چیست، سایت: https://www.aparat.com/v/u29xv20.